ساخت رمز عبور مناسب برای بسیاری از افراد همیشه یک چالش بوده و پیدا کردن بهترین ترکیب جای سوال دارد. در این قسمت می‌خواهیم با ویژگی‌های یک گذرواژه مناسب آشنا شده و متوجه شویم که چطور می‌توان Password خوبی برای هر اکانت خود بسازیم. روش‌هایی برای جلوگیری از فراموشی رمزهای پیچیده نیز ارائه شده است.
احراز هویت؛ از گذشته تا حال
فرقی نمی‌کند که در کجا و با چه فرهنگی زندگی می‌کنید، در نهایت لازم است بتوانید در بسیاری از مکان‌ها هویت خود را اثبات کرده تا بتوانید به جایی وارد و یا از خدماتی بهره‌مند شوید. این موضوع ابعاد بسیار ریشه‌ای و وسیعی را در بر گرفته و بر تک‌تک اعمال ما نظارت دارد. نسل جدید شاید به احراز هویت تنها به چشم وارد شدن به حساب کاربری خود در فیسبوک و یا حساب بانکی فکر می‌کند اما در اصل استفاده از کلید و وارد شدن به خانه نیز جزو همین عملیات خواهد بود.
چه زمانی که برای انجام کاری اداری از کارت ملی خود استفاده کرده و چه برای انجام خریدهای خود از کارت عابر بانک استفاده کنید، در واقع به نحوی این اطلاعات را نمایان می‌کنید که چه کسی هستید و حق استفاده از چه امکاناتی را خواهید داشت. در دنیای امروز احراز هویت و یا ساخت رمز عبور بیشتر برای حساب‌های کاربری اینترنتی به کار می‌رود و قرار است حوزه‌های مختلف مربوط به Password را در این مقاله با یکدیگر بررسی کنیم. برای انتخاب پسورد مناسب محتوای انتخاب پسورد مناسب نیز میتواند برای شما مفید باشد پس حتما آن را مطالعه کنید.
گذرواژه (Password) چیست؟
مفهومی که امروزه به عنوان رمزعبور شناخته می‌شود بیشتر شبیه رشته‌ای از کاراکترها است که با وارد کردن آن‌ها می‌توانید اجازه ورود به بخش کاربری خود را پیدا کنید. در اصل بهترین تعریف برای گذرواژه به شکل used for user authentication to prove identity or access approval بیان می‌شود. شما می‌توانید به شکل‌های گوناگونی یک رمز عبور برای خود بسازید و این کار اصلا دشوار نیست.
نکته‌ای که ساخت گذرواژه را با چالش روبرو می‌کند، میزان قوی بودن این عبارت و همین‌طور نحوه یادآوری آن است. شاید با دیگر انواع پسورد در تلفن‌های هوشمند روبرو شده باشید که نیاز به اثر انگشت، تشخیص چهره و یا صدا دارند و به نوعی شکل پیشرفته‌تر از رمزعبور به حساب می‌آیند. قرار است با نحوه ساخت رمز عبور پیشرفته و قوی آشنا شوید و بدانید که چطور باید اکانت‌های خود را در برابر هکرها محافظت کنید.
اهمیت ساخت رمز عبور قدرتمند
بسیاری از افراد به پسوردها به چشم عوامل مزاحمی نگاه می‌کنند که مسیر رسیدن به حساب آن‌ها را کندتر کرده و با فراموشی این عبارت‌ها، دردسرهای زیادی ایجاد می‌شود. باید گفت که تنها دیوار دفاعی میان اطلاعات شخصی و گاها مهم شما و هکرها همین رمزعبور ساده‌ای است که روزانه از آن استفاده می‌کنید. تنها وجود یک رمز چند رقمی برای امنیت شما کافی نیست، بلکه باید بتوانید یک گذرواژه ایمن و استاندارد بسازید تا دسترسی هرگونه فرد خرابکار را به حساب خود ببندید.
در صورت عدم توجه به این اصل ممکن است اطلاعات، تصاویر و دیگر مدارک مهم در اختیار هکرها قرار گرفته و از شما باج‌گیری شود. همچنین درز اطلاعات حساب بانکی و یا دیگر حساب‌های کاری مهم ممکن است منجر به ضررهای سنگین شده و زندگی شما را با اختلال روبرو کند. بهتر است که همین امروز رمز اکانت‌های مهم خود را تغییر داده و با ساخت گذرواژه قدرتمند، زندگی خود را از بروز خطرات احتمالی حفظ کنید.
ویژگی‌های یک رمز عبور قوی
برای ساخت رمز عبور قوی و غیرقابل نفوذ باید به این فکر باشید که چطور می‌توان تا جای ممکن کار حدس زدن رمزعبور را سخت کرد. پس از بررسی‌های همه‌جانبه در خصوص بهترین گذرواژه‌ها، متخصصین به ویژگی‌هایی دست یافته‌اند که با رعایت آن‌ها می‌توانید به شکل ایمنی از اطلاعات خود محافظت کنید.
طولانی بودن پسورد
همه چیز به ریاضیات و قانون احتمالات بستگی داشته و هرچه طول گذرواژه انتخابی شما بیشتر باشد، مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا افراد مهاجم بتوانند آن را هک کنند. فکر نکنید که این موضوع اتفاقی بوده و مدت زمان پیدا کردن رمز به شکل خطی افزایش پیدا می‌کند. هر یک رقمی که به طول پسورد اضافه می‌کنید، به شکل توانی اثر کرده و بعد از اضافه کردن چند کاراکتر اضافی، پیدا کردن آن چندین سال طول خواهد کشید.
تصادفی بودن کاراکترها
بهتر است که از تمامی کاراکترها مانند حروف، اعداد و اشکال استفاده کنید و در این بین کلمات معنی‌دار نیز استفاده نکنید. ساخت گذرواژه با این خصوصیت باعث می‌شود پیدا کردن آن گاهی تا چند دهه طول بکشد. از این رو نرم افزارهای ساخت رمز همیشه از ترکیبات تصادفی استفاده می‌کنند.
یادآوری آسان
با وجود اینکه تمامی اقدامات، باید رمزی بسازید که بتوانید آن را حفظ کنید. یادداشت کردن آن ریسک نفوذ را افزایش می‌دهد. شما باید بتوانید با ریتم خاصی پسورد را ساخته تا در هر شرایطی بتوانید آن را به یاد بیاورید اما دیگر افراد نتوانند آن را به سرعت حفظ کنند.
نکات مهم هنگام ساخت گذرواژه جدید
در مهم‌ترین بخش مقاله می‌خواهیم نکات اساسی در ساخت یک پسورد بی‌نظیر را با شما به اشتراک بگذاریم. اگر به تمامی این اطلاعات دقت کنید، می‌توانید یک رمزعبور قوی ساخته که احتمال هک شدن آن عمل غیرممکن خواهد بود.
1. گذرواژه 10 کاراکتری
اگر بتوانید رمز خود را به گونه‌ای طراحی کنید که بیش از 10 کاراکتر باشد، زحمت هکرها را به شدت افزایش داده‌اید و احتمالا از نفوذ به حساب شما منصرف خواهند شد. اگر همین نکته را رعایت کنید، دیگر نیازی به کارهای دیگر نیست و به احتمال زیاد می‌توانید از امنیت خود کمال رضایت را داشته باشید.
2. رمز ترکیبی
برای داشتن یک رمز همه‌چیز تمام کافی است از اعداد، حروف و علامت‌های موجود استفاده کرده تا تعداد احتمالات برای حدس پسورد را افزایش دهید. تلفیق این کار با افزایش تعداد کاراکترهای Password میتواند جلوی اکثر هکرها را بگیرد.
3. ساده نباشید!
برخی افراد برای جلوگیری از فراموشی رمز خود، از اعداد پشت سر هم، کلمات کنار هم روی کیبورد و یا عبارت‌هایی بسیار ساده مانند 11111111 برای رمزعبور استفاده می‌کنند. این قبیل پسوردها زودتر از همه چک شده و معمولا سریع هک می‌شوند.
4. اطلاعات شخصی ممنوع
هرگز از اطلاعاتی مانند تاریخ تولد، شماره شناسنامه، اسم و فامیل آشنایان و... برای ساخت رمز عبور استفاده نکنید. این قبیل موارد نیز به راحتی قابل حدس زدن بوده و امنیت حساب خود را با خطر روبرو می‌کنید.
5. از کلمات بدون معنی استفاده کنید
کلمات دارای معنی که در فرهنگ لغات وجود دارند، جزو هدف‌های اولیه هکرها بوده و سریعا روی حساب شما تست می‌شوند. اگر از کلمات بدون معنی و یا عبارت‌هایی استفاده کنید که تنها برای خودتان دارای مفهوم هستند، قدم مثبتی برای ساخت گذرواژه امن برداشته‌اید.
6. نرم افزارهای پسورد ساز
اگر ساخت رمزعبور ایمن و قدرتمند برایتان کار دشواری است، می‌توانید از نرم افزارهای تخصصی در این زمینه استفاده کنید. این برنامه‌ها به صورت تصادفی ترکیبی از حروف و اعداد و علامت‌ها ساخته و به شما اجازه می‌دهند تا از آن در حساب کاربری خود استفاده کنید.
چطور از Password خود محافظت کنیم؟
پس از آنکه روش ساخت رمز عبور قدرتمند را یاد گرفتیم، لازم است به نکاتی دقت کنیم که باعث می‌شود این رمز عبور ایمن مانده و از هک شدن خودمان جلوگیری می‌کند. بهتر است به این موارد دقت کنید تا در آینده نیازی به بازیابی حساب‌های از دست رفته نیازی نداشته باشید.
مراقبت از اطلاعات شخصی
افراد سودجو با کسب اطلاع از اطلاعات شخصی شما مانند نام، تاریخ تولد، شماره حساب‌های بانکی و... قصد اذیت کردن شما را دارند. بهتر است به هیچ عنوان چنین اطلاعاتی را با افراد غریبه در میان نگذارید. مخصوصا در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت که نمی‌توان به درستی میزان انتشار اطلاعات را کنترل کرد. با در دست داشتن چنین مواردی، هکرها می‌توانند پسوردهای شما را حدس بزنند.
تغییر دوره‌ای رمز عبور
یکی از بهترین روش‌ها برای اینکه از اکانت‌های کاربری خود محافظت کنید این است که به شکل دوره‌ای اقدام به ساخت رمز عبور کرده و همیشه از رمزهایی قوی استفاده کنید. به این شکل حتی اگر افرادی قصد هک کردن شما را داشته باشند، هیچ‌وقت نخواهند توانست که به ترکیب درست دست پیدا کنند.
انتخاب گذرواژه‌های مختلف برای هر اکانت
بدترین کاری که می‌توان در این زمینه انجام داد این است که یک پسورد ساخته و آن را برای همه اکانت‌های خود استفاده کنید. در این صورت با افشا شدن اولین Password، هکر میتواند به راحتی به تمامی اکانت‌های دیگر شما نفوذ کند.
عدم استفاده از دستگاه دیگران
برای ورود به حساب‌های کاربری خود به هیچ عنوان از دستگاه دوستان یا دیگر افراد غریبه استفاده نکنید. حتی برای یک لحظه و چک کردن پیام‌های خود نیز این روش پیشنهاد نمی‌شود. افراد سودجو می‌توانند رمز شما را بازیابی کرده و دوباره از آن استفاده کنند.
عدم اتصال به اینترنت‌های عمومی
در بسیاری از مراکز خرید یا دیگر محل‌های عمومی، اینترنت آزاد وجود داشته و همه به یک شبکه متصل خواهند شد. هکرها از این فرصت استفاده می‌کنند و سعی دارند تا رمز عبور شما را بدزدند. بهتر است تا جای ممکن به وای‌فای رایگان این محل‌ها متصل نشوید.
رمزعبور را نزد کسی افشا نکنید
یکی از شگردهای مرسوم برای هک کردن حساب‌های شما، کلاهبرداری و گرفتن رمز از شخص شما است. افراد سودجو ممکن است با برقراری تماس مستقیم از شما بخواهند که اطلاعات حساب را نزد آن‌ها افشا کنید. مطلع باشید که به هیچ عنوان گذرواژه را نباید به کسی، حتی مدیر سایت، بدهید.
فیشینگ در سایت‌های نامعتبر
بسیاری از افراد در دام سایت‌های تقلبی افتاده و هکرها تمام اطلاعات داخل حساب آن‌ها را استخراج می‌کنند. حتما به آدرس سایت‌های مورد نظر خود دقت کرده و در صورتی که از صحت آن اطمینان داشتید، نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید.
رمز عبور دومرحله‌ای
می‌توانید برای افزایش سطح امنیت حساب خود احراز هویت دومرحله‌ای را فعال کرده تا از این طریق هم یک گذرواژه نیاز باشد و هم از طریق ایمیل یا شماره تلفن خود یک رمز دوم دریافت کنید. این عمل که به two-step authentication معروف است، توانسته سطح امنیت را بسیار افزایش دهد اما به این معنی نیست که می‌توانید از پسوردهای ضعیف استفاده کنید.
جلوگیری از فراموشی گذرواژه‌ها
در بیشتر مواقع ممکن است که پسورد خود را فراموش کنیم و نتوانیم دوباره به حساب‌های کاربری خود وارد شویم. مخصوصا اگر در ساخت گذرواژه خود دقت بیشتری کرده و از عبارت‌های بی‌معنی استفاده کرده باشیم. برای جلوگیری از فراموشی این رمزها بهتر است از تکنیک‌های زیر استفاده کنید.
توجه به اکانت‌های قدیمی
معمولا اولین جایی که از آن ضربه می‌خورید حساب‌هایی است که مدت‌ها پیش ساخته‌اید ولی دیگر با آن‌ها کاری ندارید. ممکن است که فکر کنید هیچ زمان پسورد این اکانت‌ها را فراموش نخواهید کرد، اما متاسفانه پس از مدتی هیچ اطلاعاتی از آن‌ها را به یاد نخواهید داشت. باید تمام رمزهای عبور را در جایی نوشته یا ذخیره داشته باشید تا در هر زمان بتوانید به سادگی اکانت‌های قدیمی را بازیابی کنید.
وارد کردن مکرر پسوردها
در بسیاری از موارد شما برای ورود به حساب خود نیازی به دوباره وارد کردن پسورد نداشته و تنها کافی است تیک گزینه مرا به خاطر بسپار را بزنید. این عمل باعث می‌شود سریع‌تر به حساب خود وارد شوید اما پس از مدتی ممکن است که رمزعبور را فراموش کنید. بهتر است بعد از ساخت رمز عبور هر بار خودتان به صورت دستی آن را وارد کنید تا هیچ‌وقت آن را فراموش نکنید.
یادداشت گذرواژه
با اینکه این عمل به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، باز از اینکه آن را در فضای متصل به اینترنت قرار داده و یا از پسوردهای ضعیف استفاده کنید بهتر است. می‌توانید عبارت را به شکل فیزیکی یادداشت کرده و در جایی امن قرار دهید که تنها خودتان از آن خبر دارید.
اشتراک با افراد مورد اعتماد
در بسیاری از موارد به اشتراک گذاری رمز عبور خود با دیگران کار درستی نیست اما در برخی شرایط این کار برای جلوگیری از فراموشی گزینه مناسبی است. در شرایطی که چند نفر باید از یک اکانت استفاده کرده و یا اینکه به این نفرات اعتماد کامل دارید، می‌توانید Password را به اشتراک گذاشته تا در صورت عدم یادآوری، فرد دیگری نیز از آن اطلاع داشته باشد.
نرم افزارهای مدیریت پسورد
برنامه‌های زیادی وجود دارند که پس از ساخت گذرواژه می‌توانید اطلاعات حساب را به آن‌ها داده و در زمان نیاز از طریق همان برنامه به حساب خود وارد شوید. مرورگر کروم نیز این قابلیت را داشته و در صورتی که از این برنامه برای ثبت نام استفاده کنید، به صورت خودکار به شما اطلاع می‌دهد تا پسورد را ذخیره کند. برنامه‌های معروف و قدرتمند دیگری مانند:
· Samsung Pass
· iCloud Keychain
· KeePass
· Dashlane
· Lastpass
نیز به کمک شما آمده و تنها با به خاطر سپردن رمز عبور به این برنامه‌ها می‌توانید به تمامی حساب‌های خود دسترسی پیدا کنید. امروزه این برنامه‌ها بسیار پرطرفدار هستند و امنیت تمامی حساب‌های کاربری شما را با دقت تحت کنترل خود دارند.
بازیابی رمز عبور پس از فراموشی
ساخت رمز عبور حرفه‌ای و دشوار میتواند به امنیت شما بسیار کمک کند اما از طرفی در صورتی که آن را فراموش کنید، نمی‌توان به سادگی آن را پیدا کرد. اگر از برنامه‌های ذخیره پسورد استفاده نمی‌کنید و یا اینکه در جایی به شکل فیزیکی از آن نگهداری نمی‌کنید، باید به فکر روش‌های بازیابی رمز عبور خود باشید. معمولا می‌توان با اضافه کردن آدرس ایمیل و یا شماره تلفن، روش‌های بازیابی گذرواژه را فعال کرد تا در زمان فراموشی بتوانید احراز هویت انجام داده و رمز خود را تغییر دهید. نکات مهم برای تعیین گذرواژه را در محتوای جذاب نکات مهم برای تعیین پسورد مستحکم بخوانید.
البته در برخی موارد نیز امکان بازیابی وجود نداشته و عملا تمام اطلاعات شما از دست خواهد رفت. مانند برخی کیف پول‌های ارز دیجیتال که تنها یک بار رمز آن دریافت شده و در صوت فراموشی کل پس‌انداز از دسترس خارج خواهد شد. در هر صورت بهتر است به خوبی رمزهای مهم خود را به یاد بسپارید و یا به شکلی یک کپی از آن در جایی امن نگه دارید.
سوالات متداول
اهمیت یک پسورد قوی در چیست؟
با انتخاب یک گذرواژه قوی مانع از ورود هکرها به حساب کاربری شده و نمی‌گذارید تا اطلاعات حساس فاش شوند.
بهترین پسورد چگونه ساخته می‌شود؟
بهتر است پسوردی طولانی، شامل اعداد و حروف و اعلامت‌های مختلف بسازید که به شکل تصادفی انتخاب شده‌اند.
چطور رمزهای طولانی را فراموش نکنیم؟
بهترین راه این است که از نرم افزارهای مدیریت پسورد استفاده کنید.
چطور امنیت پسورد را حفظ کنیم؟
پسورد را در اختیار هیچکس نگذاشته، آن را در فضای متصل به اینترنت قرار ندهید و تا جای ممکن از ترکیبات پیچیده استفاده کنید.
